موها از نظر ساختمانی به دو گروه چرب و خشک تقسیم شده و هر کدام به نوعی دچار بیماری مویی با علائم خشکی ،چربی، موخوره ،ریزش شکنندگی وزی و.... می شوند که جهت درمان و حفظ سلامت موها مراقبت های خاصی به شرح زیر وجود دارد.
کنترل درمان و مراقبت از موهای چرب
موی چرب غالبا از تجمع سبوم اضافی یا روغن مورد نیاز پوست که به طور معمول از غدد چربی آزاد می شود ایجاد می شود اگرچه غالبا ترشح این چربی توسط بدن کنترل می شود لکن گاها تحت تاثیر عواملی تولید آن زیاد شده و سبب چرب شدن پوست و مو می شود. موی خشک غالبا به موهایی گفته می شود که رطوبت خود را که برای سلامتی مهم است از دست داده و یا به اندازه کافی آب را جذب نمی کند و یا به اصطلاح دهیدراته میشود لذا همیشه ظاهر موهای خشک شکننده، آسیب پذیر، کدر و مات است.
اگرچه درمان دقیقی برای جلوگیری از ابتلا به موهای چرب و خشک وجود ندارد لکن شما میتوانید با استفاده از محصولات مناسب مو و شستشوی مکرر این موضوع را تحت کنترل داشته باشید.
نقش چربی و عوامل موثر در تولید آن توسط بوست
پوست سر دائماً برای سلامت موها و پوست سبوم تولید میکند سبوم ترکیبی کاملاً چسبنده و عامل چسبندگی موها به همدیگر و مانع حرکت آزادنه موها است بطور طبیعی پوست برخی از افراد نسبت به دیگران سبوم بیشتری تولید میکنند. عوامل مختلفی نظیر مواد آرایشی و بهداشتی، گرد و غبار موجود در هوا و ... میتوانند روی موها تاثیر گذاشته و ضمن کدر نمودن موها سبب تولید چربی بیش از اندازه پوست سر شوند. از سایر عوامل میتوان به :
- رژیم های غذایی حاوی کربوهیدرات ها در حجم زیاد و چربی های اشباع شده اشاره کرد که میتوانند تولید چربی پوست سر را افزایش دهند.
- نوسانات هورمون از طریق تحریک یکی از دلائل شایع در ترشح غده های چربی اشاره کرد که این موضوع در زنان یائسه عامل مستعد برای تولید روغن است.
- برس کثیف مو ،رطوبت کمبود ویتامین B، شستشوی بیش از حد موها یا استفاده از محصولات نادرست بهداشتی که میتوانند سبب به دام انداختن چربی در ریشه مو باشند.
علائم موی چرب
اغلب خاصیت موهای چرب به گونه ای است که نهایت 24 ساعت بعد از شست و شو دوباره نیاز به شست و شوی مجدد دارند برخی از نشانه های ظاهری که باید به آنها توجه داشته باشید عبارتند از:
- ظاهر این موها براق و با لمس دست حس چربی روغن روی دستتان خواهید داشت.
- چربی بیش از حد در این نوع مو باعث نشستن گرد و غبار و آلودگی بر روی موها است. چربی روی موهای چرب گاهی باعث ایجاد یک بوی نامطبوع در نواحی مختلف موها می شود.
- پوست سر افراد دارای موهای چرب ،قرمز، جوش دار و دچار خارش می باشد.
- بیماری شایع در این نوع موی سر بیماری درماتیت سبوروئیک است. در این حالت پوسته های چرب و زردرنگ در بین موها دیده میشود.
- اغلب افراد با موی چرب دارای شوره های چرب بعنوان شایع ترین عارضه هستند.
- همچنین چربی بیش از حد در این نوع موها سبب نرم شدن ریشه مو می شود در نتیجه به راحتی موها از ریشه جدا می شوند. به همین دلیل بیشتر افراد دارای موی چرب از ریزش بیش از حد مو رنج می برند.
پیشگیری از ایجاد موی چرب
همیشه اولویت در شناسائی علت چربی و پیشگیری از آن است. برای مثال استفاده مناسب از نرم کننده، توقف براشینگ هر روزه، کم کردن دفعات شستشو و شانه زدن خود میتواند باعث جلوگیری از چرب شدن مو و بازگشت آن به حالت معمول شود.
درمان خوراکی موی چرب
به کمک داروهای خوراکی میتوان میزان هورمون های مؤثر در فعالیت سلول های سباسه را کنترل کرد. داروهای حاوی ایزوترتینوئین (Isotretinoin) در این مواقع با نظر پزشک تجویز می شوند. اگر ترشح چربی ناشی از استرس و افسردگی باشد در این صورت تجویز داروهای آرام بخش و ضد افسردگی کمک کننده خواهد بود.
درمان موضعی موی چرب
به کمک داروهای موضعی مثل محلول های حاوی سالیسیلیک اسید و محصولات غنی از پلی فنول میتوان از سطح پوست برای درمان موارد شدید و از شامپوهای مخصوص موهای چرب و اسکراب موی چرب در موارد سطحی برای کنترل اختلال در تولید چربی پوست استفاده نمود.
درمان های پیشرفته موی چرب
با توجه به طولانی بودن زمان مصرف هر یک از روش های درمانی فوق اخیرا درمان های پیشرفته کوتاه مدت تر با استفاده از لیزر و دستگاه های فرکانسی که غدد سباسه را هدف قرار می دهند برای درمان چربی پوست و مو و مو مطرح شده اند.
علل و عوامل خشکی مو سر
شرایط محیطی، عادات مراقبت از مو و بیماریهای جسمی از عوامل خشکی مو هستند که در زیر بشرح آن ها پرداخته می شود:
- زندگی در آب و هوای خشک و گرم
- صرف زمان زیادی در خورشید یا باد
- شنا کردن در آب کلردار یا آب شور
- شستن بیش از حد موها
- استفاده از شامپوهای نرم کننده و حالت دهنده
- سشوار کردن مکرر موها
- استفاده از دستگاه های صاف کننده یا فر کننده ی مو و بیگودی
- بیماری های زمینهای موثر بر توان مو در نگهداری رطوبت مانند:
- بی اشتهایی عصبی : (Anorexia Nervosa) نوعی اختلال در غذا خوردن که منجر به سوء تغذیه و سبب خشکی و شکنندگی موها می شود.
- کم کاری غده پاراتیروئید (هیپوپاراتیروئیدیسم): که با کاهش ترشح هورمون پاراتیرویید کلسیم که یک ماده مغذی برای موهای سالم و همچنین استخوان ها، دندان ها و بافت های دیگر بدن کاهش و سطح آن در خون افزایش می یابد.
- کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی): که هورمون های تیروئیدی به قدر کافی تولید نشده و سبب خشکی و شکنندگی موها می شوند.
- سندرم منکس (Menkes Syndrome): نوعی بیماری ژنتیکی نادر که سلول قادر به جذب مس به اندازه کافی نبوده و سبب خشکی موها می شوند.
علائم مو خشک
- موها در انتها دچار شکاف می شوند.
- موها فاقد درخشش و درشت بافت می شوند.
- موها قهوه ای مایل به قرمز (رنگ روشن) می شوند که آسیب پذیرتر هستند.
- پوست سر شوره دار همراه با پوسته پوسته شدن می شود.
- پوست سر دچار خارش میشود.
- موها دچار گره و در هم ریختگی هستند.
درمان خشکی مو
با تغییر سبک زندگی شامل موارد زیر غالبا خشکی مو برطرف می شود:
- اجتناب از شستن مداوم و هر روز موها با شامپو
- از شامپو و نرم کننده های مناسب موی خود استفاده کنید.
- از محصولات آرایشی مرطوب کننده استفاده کنید.
- از درمانهای شیمیایی اجتناب کنید.
- موها را در برابر گرما محافظت و از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداری نمائید. در آب و هوای خشک، زمان خروج از خانه کلاه بر سر و از تماس طولانی با هوای خشک یا باد اجتناب گردد. در حین شنا کلاه گذاشته و موها را در برابر کلر و یا آب شور محافظت نمائید.
- با درمان بیماری زمینه ای با مشاوره پزشک به تدریج خشکی پوست از بین میرود.
